Πώς οι παγκόσμιες τάσεις κρουαζιέρας διαμορφώνουν το μέλλον της Κύπρου

Εισαγωγή

Ήταν μερικές εβδομάδες γεμάτες εκδηλώσεις για την κυπριακή βιομηχανία κρουαζιέρας, η οποία συνεχίζει να κάνει μεγάλα κύματα (wink wink). Στα τέλη Οκτωβρίου, η ελληνική εταιρεία κρουαζιέρας Celestyal Cruises, παλαιότερα γνωστή ως Louis Cruise Lines, παρουσίασε στο λιμάνι της Λεμεσού την τελευταία προσθήκη στον στόλο της, την Celestyal Journey. Μια εβδομάδα αργότερα, το Υφυπουργείο Τουρισμού κάλεσε βασικούς φορείς του ταξιδιωτικού κλάδου στο συνέδριό του με τίτλο Περιηγηθείτε στη βιομηχανία κρουαζιέρας, Επίσης στη Λεμεσό, όπου βασικοί παίκτες έδωσαν μια ενημέρωση σχετικά με τις τελευταίες τάσεις της κρουαζιέρας και τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η Κύπρος καθώς προσπαθεί να προσελκύσει περισσότερα από αυτήν την αγορά-στόχο.

Σε αυτήν την ανάρτηση ιστολογίου, μιλάμε σε βάθος για τα οικονομικά της κρουαζιέρας, τις τελευταίες παγκόσμιες τάσεις, ποιες ευκαιρίες θα μπορούσε να προσφέρει για την κυπριακή αγορά και τους ενδιαφερόμενους φορείς της, καθώς και τις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας.

‍Παγκόσμιες τάσεις κρουαζιέρας‍

Ξεκίνησε το συνέδριο ο Λάζαρος Χαραλάμπους, Διευθυντής Εμπορικής και Επιχειρηματικής Ανάπτυξης της DP World, Λεμεσός. Ο κ. Χαραλάμπους ξεκίνησε με μια εντυπωσιακή επισκόπηση: οι κρουαζιέρες, οι οποίες σήμερα αντιπροσωπεύουν το 1,8% του παγκόσμιου τουρισμού, αποφέρουν έσοδα περίπου 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως το 2022 και ο αριθμός αυτός αναμένεται να φτάσει περίπου τα 25,1 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του 2023 και περίπου 30 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2025. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η πρώτη διαφάνεια που παρουσίασε ο Andy Harmer, Διευθύνων Σύμβουλος της CLIA, είπε ότι δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη στιγμή για να πουλήσετε μια κρουαζιέρα.

Από την άποψη του εργατικού δυναμικού, ο κλάδος υποστηρίζει επί του παρόντος 1 εκατομμύριο θέσεις εργασίας παγκοσμίως - δεν προκαλεί έκπληξη αν λάβετε υπόψη το γεγονός ότι μόνο το Celestyal Journey διαθέτει μια διευρυνόμενη ομάδα 150 χερσαίων υπαλλήλων καθώς και 1.200 πληρώματα επί του σκάφους.

Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο νέος τερματικός σταθμός της Λεμεσού, ο οποίος έχει αποτύπωμα άνω των 7.000 τετραγωνικών μέτρων, έχει σημειώσει εκθετική αύξηση της ροής επιβατών τα τελευταία χρόνια. Το 2017, ο τερματικός σταθμός είδε περίπου 74.000 επιβάτες να περνούν από τις πύλες του, αλλά τώρα εκτιμάται ότι περίπου 300.000 επιβάτες θα έχουν περάσει μόνο το 2023 - αύξηση άνω του 300% - παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια βιομηχανία έχει αυξηθεί μόνο 6% από πριν από το COVID.

Αυτό που κάνει τον αριθμό αυτό ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι όσον αφορά τις αναχωρήσεις από λιμάνια, υπάρχουν μόνο δύο κρουαζιέρες από Λεμεσό - το Celestyal Journey και το MSC Music - παρά το γεγονός ότι υπάρχουν περισσότερα από 13 πλοία σε όλο τον κόσμο που σήμερα περιλαμβάνουν τη Λεμεσό ως μέρος του δρομολογίου τους. Δεν χάθηκε λοιπόν σε κανέναν στο συνέδριο ότι αυτή τη στιγμή αποτελεί μια χαμένη ευκαιρία, καθώς το λιμάνι της Λεμεσού έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει τα μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια του κόσμου (αν και όχι όλα ταυτόχρονα!) , παρά το γεγονός ότι μόνο λίγοι το χρησιμοποιούν αυτήν τη στιγμή. Ως αποτέλεσμα, εκείνοι οι Κύπριοι που θέλουν περισσότερες επιλογές όσον αφορά την κρουαζιέρα μπορεί να χρειαστεί να κοιτάξουν στο εξωτερικό, κάτι που αποτελεί πρόσθετο κόστος και ταλαιπωρία. Όσον αφορά το λιμάνι της Λεμεσού, ωστόσο, έχουν γίνει μεγάλα βήματα με τον εξορθολογισμό της διαδικασίας επιβίβασης σε έναν μέσο χρόνο διεκπεραίωσης επιβατών - που περιλαμβάνει check-in και ελέγχους ασφαλείας - μόλις 9 λεπτά. Έχει επίσης βελτιώσει τον χώρο αφορολόγητων ειδών, έχει προσθέσει εγκαταστάσεις ηλεκτρονικών φορτιστών και επίσης προβλέψεις για εσωτερικά λεωφορεία για επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα.

‍Κρουαζιέρες από Λεμεσό και όχι μόνο: Οι προκλήσεις που θα ακολουθήσουν‍

Στο πλαίσιο των τελευταίων γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στο Ισραήλ/Γάζα, δεν υπάρχουν βραβεία για την εικασία ότι η μεγαλύτερη πρόκληση που βρίσκεται μπροστά για τη βιομηχανία είναι γεωπολιτική, με ορισμένους ταξιδιώτες να αναβάλουν/ακυρώνουν ήδη τις κρουαζιέρες τους στην ανατολική Μεσόγειο.

Πέρα από το γεωπολιτικό, εξακολουθούν να υπάρχουν και άλλες προκλήσεις, όπως ο πιθανός υπερπληθυσμός. Παρά το γεγονός ότι το λιμάνι είναι αρκετά βαθύ για να φιλοξενήσει μερικά από τα μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια του κόσμου, πρέπει να γίνουν βήματα μέχρι να μπορέσει να χειριστεί πολλά κρουαζιερόπλοια ταυτόχρονα. Τούτου λεχθέντος, στο αποκορύφωμα της θερινής περιόδου, ο τερματικός σταθμός είχε μια ημέρα όπου εξυπηρετούσε σχεδόν 9.000 επιβάτες σε 24 ώρες.

Επιπλέον, πρέπει να γίνουν βελτιώσεις στη συνδεσιμότητα προκειμένου η Κύπρος να γίνει σημαντικό λιμάνι αναχώρησης/επιβίβασης, ενώ βήματα προς τη βιωσιμότητα - όπως η εισαγωγή ηλεκτρικών λεωφορείων για τους επιβάτες - μπορούν να βελτιώσουν τη συνολική εικόνα του νησιού. Αυτό το τελευταίο σημείο είναι αρκετά επίκαιρο και πιέστηκε πολύ από τους ομιλητές στο κοινό, καθώς εκτιμάται ότι περίπου το 60% των επιβατών κρουαζιέρας θα επανέλθουν στο μέλλον σε ένα από τα λιμάνια προορισμού τους στο πλαίσιο ενός χερσαίου ταξιδιού. Ως εκ τούτου, εναπόκειται στους διάφορους ενδιαφερόμενους στην Κύπρο - τις κυβερνητικές αρχές, τις λιμενικές αρχές, τα ταξιδιωτικά πρακτορεία και τα κρουαζιερόπλοια - να συντονιστούν και να συνεργαστούν για να βοηθήσουν την Κύπρο να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό και να συνεχίσει να πληροί τα πρότυπα της βιομηχανίας, διαφορετικά η Κύπρος θα μπορούσε να ξεφύγει από το πρόσωπο της βιομηχανίας κρουαζιέρας. Ένα τέτοιο σενάριο θα ήταν απίστευτα ειρωνικό δεδομένου ότι δύο νέα λιμάνια στη Λάρνακα και την Αγία Νάπα βρίσκονται υπό κατασκευή. Για παράδειγμα, μέχρι το 2029, η βιομηχανία κρουαζιέρας προβλέπει ότι το 75% όλων των κρουαζιερόπλοιων θα είναι έτοιμα να δεχτούν ηλεκτρική ενέργεια όταν αγκυροβολούν στο λιμάνι - εάν, φυσικά, το λιμάνι είναι σε θέση να τροφοδοτήσει τέτοια ενέργεια.

Και λες και οι προσδοκίες των κρουαζιερόπλοιων δεν ήταν ήδη αρκετά υψηλές, ο καπετάνιος Πάρις Δημητρίου, Γενικός Διευθυντής του Λιμένα Λάρνακας, έσπευσε να τονίσει ότι οι επιβάτες σήμερα έχουν υψηλές προσδοκίες όσον αφορά την εμπειρία τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το μελλοντικό λιμάνι της Λάρνακας, το οποίο θα υποβληθεί σε πρώτη φάση κατασκευής τον Απρίλιο του 2025, θα προσπαθήσει να γίνει παγκόσμιος ηγέτης όσον αφορά την εμπειρία άφιξης των επιβατών. Από νέα ξενοδοχεία έως υπερσύγχρονες λιμενικές εγκαταστάσεις, το νέο λιμάνι της Λάρνακας αναμένεται να τα έχει όλα. ‍

Τοπικές τάσεις και το να γίνεις λιμάνι αναχώρησης‍

Το τέλος του συνεδρίου κορυφώθηκε σε μια συνεδρία ερωτήσεων και απαντήσεων, όπου ένα από τα μέλη του κοινού ρώτησε το πάνελ ποιες θεωρούν ως τις μεγαλύτερες προκλήσεις όσον αφορά το να γίνει η Κύπρος ένα σημαντικό λιμάνι αναχώρησης, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους Κύπριους να έχουν περισσότερες επιλογές όσον αφορά την κρουαζιέρα και να μην χρειαστεί να πετάξουν στο εξωτερικό. Προτάθηκε ότι υπήρχαν δύο εμπόδια: ότι η Κύπρος αυτή τη στιγμή στερείται κουλτούρας κρουαζιέρας και ότι, ως εκ τούτου, δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση.

Ωστόσο, ο Ζαχαρίας Ιωαννίδης, βετεράνος της τουριστικής βιομηχανίας, απάντησε υπερασπίζοντας το κοινό ότι η τοπική ζήτηση δεν είναι απαραίτητη για να γίνει η Κύπρος σημαντικό λιμάνι αναχώρησης. Αντίθετα, η διεθνής ζήτηση θα μπορούσε απλώς να κατευθυνθεί προς την Κύπρο και πρότεινε ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων για τη διευκόλυνση φθηνότερων αεροπορικών ναύλων για διεθνείς που επιθυμούν να κάνουν κρουαζιέρα από την Κύπρο. Μετά τη συνάντηση ερωτήσεων και απαντήσεων, αρκετοί ταξιδιωτικοί πράκτορες παραδέχτηκαν ιδιωτικά ότι διαφωνούσαν με την άποψη της επιτροπής: έχουμε μια κουλτούρα κρουαζιέρας στην Κύπρο και υπάρχει ζήτηση, αλλά η τρέχουσα εμπειρία των καταναλωτών δεν διευκολύνει τη μετατροπή της ζήτησης για κρουαζιέρες από Λεμεσό σε πωλήσεις όσο καλύτερα θα μπορούσε.

‍

Συμπέρασμα‍

Ήταν ξεκάθαρο σε όλους στο συνέδριο ότι το νησί πλοηγείται σε αχαρτογράφητα νερά με σθένος που θα μπορούσε να κάνει περήφανο ακόμη και τον πιο έμπειρο ναυτικό. Με νέες κρουαζιέρες από Λεμεσό το 2025 στον ορίζοντα, τους τερματικούς σταθμούς που αναπτύσσονται γρηγορότερα από την όρεξη ενός εφήβου και μια δυνητική θάλασσα επιβατών έτοιμων να επιβιβαστούν, η Κύπρος είναι έτοιμη να γίνει σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια σκηνή κρουαζιέρας.

Αλλά ας μην ξεχνάμε: αυτό το ταξίδι δεν είναι όλα ομαλά. Οι γεωπολιτικές παλίρροιες είναι ασταθείς και η ανάγκη για μια κουλτούρα κρουαζιέρας πιο ζωντανή από έναν παπαγάλο στον ώμο ενός πειρατή είναι προφανής. Ωστόσο, με λίγο χιούμορ, λίγη συνεργασία και πολλή κυπριακή γοητεία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει το δρόμο της προς τη σταρ της βιομηχανίας κρουαζιέρας.